Czym jest Społeczeństwo 5.0?

Dlaczego 5.0? Bo to piąta z kolei koncepcja społeczeństwa. Pierwszą z nich, określoną jako 1.0, były wspólnoty zbieracko-łowieckie, skupione na przetrwaniu. W przypadku społeczeństwa 2.0 mówiliśmy o społeczeństwie agrarnym, stawiającym na rolnictwo. Mianem 3.0 określono społeczeństwa przemysłowe, w których pojawiła się mechanizacja produkcji i wytwarzanie dóbr na masową skalę. Społeczeństwo 4.0 to społeczeństwo formacyjne, powstało w XX wieku, gdy nastąpił rozwój technologii cyfrowych. Społeczeństwo 5.0 jest superinteligentne, integrujące technologie z ludzkimi wartościami.

Społeczeństwo 5.0 to koncepcja opracowana w Japonii - została po raz pierwszy wprowadzona w 2016 roku i stała się podstawą narodowej strategii tego kraju.

Koncepcja przedstawia wizję przyszłości, w której zaawansowane technologie, takie jak sztuczna inteligencja (AI), Internet Rzeczy (IoT), robotyka, blockchain czy analiza dużych zbiorów danych, są w pełni zintegrowane z życiem społecznym, gospodarczym i środowiskowym. Cel te koncepcji to stworzenie harmonijnego, zrównoważonego społeczeństwa, które łączy postęp technologiczny z potrzebami człowieka.

Koncepcja została po raz pierwszy wprowadzona w piątym planie podstawowym nauki i technologii w Japonii w 2016 roku i stała się podstawą narodowej strategii tego kraju.

Kluczowe założenia społeczeństwa 5.0:
1. Człowiek w centrum technologii - w przeciwieństwie do wcześniejszego modelu Społeczeństwo 5.0 skupia się na tym, aby technologie służyły ludziom, poprawiały jakość życia, wspierały rozwój osobisty i społeczeństwo jako całość.
2. Zrównoważony rozwój - koncepcja ta zakłada osiągnięcie równowagi pomiędzy postępem technologicznym a ochroną środowiska, minimalizując negatywny wpływ działalności człowieka na planetę.
3. Rozwiązanie problemów społecznych - technologie mają być narzędziem rozwiązywania globalnych wyzwań, takich jak starzenie się społeczeństw, zmiany klimatyczne, urbanizacja czy rosnące nierówności społeczne.
4. Integracja świata fizycznego i cyfrowego - społeczeństwo 5.0 opiera się na „Cyber-Physical Systems”, gdzie dane zebrane z rzeczywistego świata (np. przez czujniki IoT) są analizowane przez AI, a następnie wykorzystywane do podejmowania decyzji lub automatyzacji procesów w świecie fizycznym.

W ramach społeczeństwa 5.0 powstają inteligentne miasta. Możliwe to jest dzięki wykorzystaniu danych do zarządzania ruchem, oszczędności energii i poprawy jakości życia mieszkańców W przypadku opieki zdrowotnej Ai może być stosowane w przypadku diagnostyki i personalizowanego leczenia. Zmiany dotyczące też firm i zakładów pracy – coraz więcej procesów jest automatyzowanych.

Wejście na poziom społeczeństwa 5.0 jest uzależnione od współpracy, w tym współpracy międzynarodowej. To podstawą tworzenia innowacji zarówno na szczeblu krajowym, jak i globalnym. Kluczowym elementem jest wykorzystanie danych z całego świata i skoordynowanie wielu już istniejących systemów. Koncepcja społeczeństwa 5.0 zakłada stworzenie jednego systemu danych opartego na zaufaniu

Czy Polska jest gotowa na bycie społeczeństwem 5.0? Opublikowana jesienią 2023 roku piąta edycja raportu „Technologia w służbie społeczeństwu. Czy Polacy zostaną społeczeństwem 5.0?”, opracowanego przez Fundację Digital Poland, GfK Polonia i T-Mobile Polska, pokazuje, w kwestii sztucznej inteligencji Polacy są dość mocno spolaryzowani. 24 proc. badanych widzi więcej korzyści niż ryzyk związanych z AI, a 27 proc. ma odmienne zdanie. Średnio co czwarty opowiada się za wstrzymaniem dalszych prac nad tą technologią, z kolei 33 proc. popiera ich kontynuację. Raport pokazuje też, że 1/3 Polaków jest skłonna zaufać sztucznej inteligencji lub podzielić się z nią informacjami.

Z drugiej strony taki sam odsetek badanych jest nieufny wobec AI i nie udostępniłby swoich danych algorytmom. Pomimo obaw związanych ze sztuczną inteligencją Polacy są jednak świadomi, że jest to technologia przyszłości. Prawie 1/3 badanych uważa, że AI już w tej chwili przeobraża gospodarkę, społeczeństwo i rynek pracy.

Podsumowując, społeczeństwo 5.0 nie jest tylko wizją technologiczną, ale również społeczną i filozoficzną. Koncepcja ta zakłada, że technologia ma wspierać ludzkie wartości, zrównoważony rozwój oraz dążyć do dobrostanu jednostek i całej planety.