Jak producenci papierosów omijają zakaz reklam

Podczas seminarium z okazji Światowego Dnia bez Tytoniu - z udziałem Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych, Światowej Organizacji Zdrowia, Ministerstwa Zdrowia i Partnerstwa Polska bez Dymu wyliczają - pokazano, w jaki sposób mimo prawnego zakazu reklamowane są obecnie produkty tytoniowe.

Przede wszystkim takie artykuły są promowane w punktach sprzedaży detalicznej. Reklamy najczęściej mają postać banerów nad półkami i plansz LCD. - W sklepach papierosy znajdują się przy kasach w dobrze widocznym miejscu, zachęcając do zakupu. Warto zwrócić także uwagę na tzw. bilownice, na których wydawane są pieniądze. Znajdują się na nich reklamy konkretnych marek papierosów, nawet w sklepach, w których nie jest prowadzona sprzedaż wyrobów tytoniowych - opisuje Łukasz Balwicki z Polskiego Towarzystwa Programów Zdrowotnych.

Reklamą samą w sobie są też opakowania wyrobów tytoniowych. - Kształt, rozmiar i kolorystyka opakowania przyciągają szczególnie młodzież i kobiety. Dlatego właśnie próby zakazu produkcji tzw. slimów budzą w przemyśle tytoniowym tak wielkie oburzenie - komentuje Magdalena Petryniak ze Stowarzyszenia Manko.

Ponadto wybory tytoniowe bywają promowane przy okazji imprez masowych. I tak w ub.r. British American Tobacco Polska prowadziła tzw. sprzedaż premiowaną (poprzez wręczanie gadżetów za zakup papierosów) m.in. podczas Euro 2012 oraz festiwalu muzycznego Heineken Open’er Festiwal. „Stwierdzone zostało naruszenie prawa, lecz nie wszczęto postępowania, co dowodzi istniejącego w Polsce problemu z implementacją obowiązującego prawa” - zaznacza Stowarzyszenie Manko.

Koncerny tytoniowe realizują też strategię tzw. brand streatching, polegającą na rozszerzeniu marki poprzez wprowadzanie na rynek nowych produktów niezwiązanych z branżą tytoniową. W ten sposób dążą do utrwalenia w świadomości konsumentów wizerunki danej marki, wykorzystując do tego wszelkie możliwe legalne źródła promocji.

Producenci wyrobów tytoniowych prowadzą również działania z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu, m.in. wspierając organizacje zdrowotne i sponsorując różnego rodzaju kampanii prospołecznych. „Koncerny tytoniowe przedstawiają siebie jako troszczące się o tych, którzy ponoszą pośrednie i bezpośrednie szkody związane z ich produktami. Zapewniają sobie uwagę mediów i ukazują się w pozytywnym świetle” - opisuje Stowarzyszenie Manko. „Nie tylko kreują swój fałszywy wizerunek, lecz również zyskują możliwość wywierania wpływu na grupy decyzyjne. Przykładowo, zwalczanie przemytu i podróbek, chroni interesy firmy, a także umożliwia nawiązanie korzystnej współpracy” - ocenia organizacja.

Według Stowarzyszenia Manko w takiej sytuacji konieczne jest podjęcie konkretnych działań w celu usprawnienia implementacji obowiązującego prawa, zabraniającego wszelkich form reklamowania produktów i rekwizytów tytoniowych. „Niezależnie od prospołecznych działań podejmowanych przez koncerny, nie można zapominać, że interesy przemysłu tytoniowego oraz zdrowia publicznego pozostają w nierozwiązywalnym konflikcie” - podkreśla organizacja.

W związku z tym Światowy Dzień Bez Tytoniu w tym roku jest obchodzony pod hasłem „zakaz reklamy i promocji tytoniu oraz sponsoringu przez firmy tytoniowe". - Międzynarodowe doświadczenia potwierdzają, że kompleksowe zakazy w tym obszarze prowadzą do zmniejszenia liczby osób rozpoczynających palenie (szczególnie młodzież) oraz do zmniejszania liczby osób palących - przekonuje dr Paulina Miśkiewicz, dyrektor biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce.