Najlepsze seriale dokumentalne 2022 roku

Lista godnych uwagi seriali dokumentalnych z 2022:

1. „Dziewczyna z Watykanu. Zaginięcie Emanueli Orlandi” – Netflix – 4 odcinki

Rzym, rok 1983. Po skończonej lekcji muzyki 15-letnia Emanuela Orlandi znika bez śladu, a jej zaginięcie wplątuje Watykan w nierozwikłaną od dziesiątek lat tajemnicę. Cztery odcinki serialu relacjonują całe wydarzenie krok po kroku, a Pietro Orlandi, czyli brat zaginionej opowiada o swoich rozmowach z najwyżej usytuowanymi hierarchami z Watykanu i przedstawia własne teorie na temat wydarzeń z 1983.

Serial opowiada, jakie podejrzenia miała policja, urzędnicy watykańscy (jednym z nich był ojciec zaginionej), a także co 17 marca 2013 roku, powiedział bratu zaginionej papież Franciszek. Ciała dziewczyny nigdy nie odnaleziono.

W serialu głos zabierają także matka oraz siostry Emanueli przypominając, że to dla rodziny wciąż wielka tragedia, a nie tylko dowód na ciemną stronę funkcjonowania Watykanu, jako państwa w państwie.

2. „Tajemnice FIFA” – Netflix – 4 odcinki

Dzisiaj trudno w to uwierzyć, ale FIFA powstała w 1904 roku jako organizacja, która poprzez sport miała pomagać najuboższym społecznościom w walce o poprawę warunków życie. Co ciekawe, idea, aby amatorzy aktywnie uprawiali sport, była jednym z podstawowych założeń. „Piłka na rzecz dobra” – takie motto sformułowali twórcy instytucji w 1904. I działo się tak do 1974, kiedy rozpoczęła się era João Havelange'a, który doprowadził do jej upadku poprzez wybór swojego następcy.

Warto jednak zaznaczyć, że sam przyczynił się do rozwoju łapówkarstwa na najwyższych szczeblach, a Blatter rozwinął ten proceder na skalę niewyobrażalną. João Havelange, brazylijski działacz sportowy, został prezydentem Federacji w 1974 (pokonując Stanleya Rousa) jako przeciwnik apartheidu i angażowania RPA w rozgrywki, które organizowała FIFA, co przysporzyło mu wielu zwolenników. Gwarantował rozwój struktur piłkarskich w Afryce, co w tamtym momencie było decyzją wzbudzającą duży szacunek. Niestety wstępnie deklarowane ideały zaprzedał, pozwalając rozwijać pod swoimi rządami organizację, o której mówi się dzisiaj, że „działała jak organizacja przestępcza”.

Serial opowiada historię FIFA od lat 70. do dzisiaj. Relacjonuje działalność Seppa Blattera, Chucka Blazera i Jacka Warnera niczym w filmie grozy. Ciekawa analiza działania instytucji i pokazanie od podszewki, jak funkcjonuje świat piłki nożnej.

3. „Ostatnie gwiazdy kina” – HBO – 6 odcinków

Sześcioodcinkowy serial dokumentalny celebrujący tajemnicze osobowości, niesamowity talent i historię miłosną aktorskiego duetu: Joanne Woodward i Paula Newmana. Jego twórcą jest czterokrotnie nominowany do Oscara Ethan Hawke.

Propozycja dla wielbicieli starego Hollywoodu i spojrzenia na obyczajowość tamtego czasu przez pryzmat show-biznesu.

4. „Próba generalna” – HBO – 6 odcinków
Ten serial to przypadek szczególnie interesujący. HBO zapowiadało „Próbę generalną” jako docu-comedy, a właściwie rodzaj eksperymentu społecznego. Miał to być serial badający, jak daleko może posunąć się człowiek, żeby zmniejszyć niepewność codziennego życia.

W pierwszym odcinku twórca „Próby generalnej”, czyli Nathan Fielder przygotowuje nas do „badania”. Bohaterem odcinka jest Kor, który chce wyznać prawdę swojej przyjaciółce. Pomimo wieloletniej przyjaźni nie powiedział jej o sobie czegoś ważnego. Nathan pomaga Korowi przygotować się do wyznania prawdy. Ustalają, gdzie i kiedy odbędzie się rozmowa, budują replikę miejsca, w którym bohaterowie się spotkają, ćwiczą wszystkie wersje rozmowy, a także przygotowują symulacje odpowiedzi na każdy z poruszanych w rozmowie wątków. Brzmi jak szaleństwo?

To dopiero początek, ponieważ to, co w eksperymencie najbardziej szokujące i nieprawdopodobne wydarzy się w kolejnych odcinkach. Pytania o to, jakie są etyczne granice zacierania różnicy między rzeczywistością a fikcją, w tym przypadku wysuwają się na prowadzenie. Ta produkcja zmusza do wielu trudnych przemyśleń, ale nie każdemu może przypaść do gustu, ponieważ sam punkt wyjścia jest kontrowersyjny i nieodwracalny w skutkach.

5. „Z zapartym tchem” – Disney+ – 3 odcinki

Wszystko zaczyna się w 1972, gdy zaginął pewien siedmioletni chłopiec. Na imię miał Steven. Gdy odnalazł się po latach i pomógł ocalić inne dziecko, przed przemocą jakiej sam doświadczył, to był dopiero początek nieprawdopodobnej historii całej jego rodziny. Można by rzec, że wszystko przypominało hollywoodzki film.

Tak, to prawda, dlatego powstał film o losach Stevena („Wiem, że na imię mam Steven” z 1989 roku w reżyserii Larry’ego Elikanna), ale to wciąż nie koniec. Jak zawsze, samo życie napisało najbardziej brutalny scenariusz. A gdy rodzina Staynerów sądziła, że spotkało ją wszystko, co najgorsze, okazało się, że post scriptum dopisał brat Stevena, Cary Stayner.

W serialu głos zabiera matka Stevena i Cary’ego, a także ich rodzina i znajomi. Wszystko, co spotkało Staynerów do dziś wydaje się nieprawdopodobne, ale wydarzyło się naprawdę, a duży udział w epatowaniu tragedią rodziny miały media chodzące za nimi krok w krok.