Podatek od nieruchomości. Od czego zależy?

Obejmuje on nie tylko grunty, budynki czy budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej ale również wykorzystywane dla jej potrzeb użytki rolne, grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych lub lasy. Dlatego jego prawidłowe ustalenie jest bardzo istotne.
Wysokość podatku od nieruchomości jest ustalana na podstawie powierzchni gruntów, budynków lub wartości budowli oraz stawek podatku od nieruchomości, które są ustalane przez radę gminy w drodze uchwały. Swoboda gminy w ustalaniu stawek podatku została ograniczona poprzez narzucenie przez ustawodawcę stawek maksymalnych.

Grunty
Podstawę opodatkowania podatkiem od nieruchomości w przypadku gruntów stanowi ich powierzchnia. Podatek ustala się poprzez przemnożenie powierzchni przez odpowiednie stawki. I tak przykładowo maksymalna stawka dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wynosi 0,80 zł od 1 m2 powierzchni. Jednak docelowe stawki określa rada gminy.

Budynki lub ich części
Podstawą opodatkowania w przypadku budynków jest ich powierzchnia użytkowa. Nie jest to jednak pojęcie tożsame ze zwykłą powierzchnią. Ustawodawca przewidział szczególne zasady obliczania powierzchni użytkowej. Mianowicie powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz części kondygnacji o wysokości w świetle od 1,4 m do 2,2 m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50 %, natomiast jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,4 m powierzchnię tę się pomija. Maksymalna stawka podatku od nieruchomości wynosi dla budynków mieszkalnych 0,67 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej natomiast dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 21,05 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej. Przewidziane są również inne stawki maksymalne dla budynków zajętych na działalność w określonym zakresie. I tak przykładowo dla budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych, zajętych przez podmioty udzielające tych świadczeń stawka wynosi 4,27 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej.

Budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej
Podstawą opodatkowania budowli lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej jest jej wartość ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego, która stanowi podstawę obliczania amortyzacji w danym roku. W przypadku budowli całkowicie zamortyzowanych podstawą opodatkowania jest ich wartość z dnia 1 stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu amortyzacyjnego. Natomiast jeżeli obowiązek podatkowy w odniesieniu do tych nieruchomości powstał w ciągu roku podatkowego, podstawą opodatkowania jest wartość stanowiąca podstawę obliczania amortyzacji na dzień powstania obowiązku podatkowego.

Budowle mogą być również przedmiotem umowy leasingu, na podstawie której odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający. W przypadku przejęcia budowli przez właściciela, do celów określenia podstawy opodatkowania przyjmuje się wartość początkową przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, zaktualizowaną i powiększoną o dokonane ulepszenia oraz niepomniejszoną o spłatę wartości początkowej.

Podstawę opodatkowania budowli od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych stanowi ich wartość rynkowa określona przez podatnika na dzień powstania obowiązku podatkowego. Budowle są bardzo często ulepszane przez przedsiębiorców lub dokonuje się aktualizacji wyceny budowli. Tu podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa budowli ustalona na dzień 1 stycznia roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano ulepszenia lub aktualizacji wyceny środków trwałych.

Przedsiębiorca ustalając wartość budowli powinien wykazać się szczególną rzetelnością, gdyż organ podatkowy ma prawo powołać biegłego do jej wyceny. Gdy ustalona przez biegłego wartość jest wyższa o min 33% od wartości ustalonej przez podatnika, koszty biegłego ponosi podatnik. Ustalenie wartości budowli może okazać się kłopotliwe, jednak pocieszeniem jest jedna stawka podatku w wysokości 2% od wartości budowli.

Obowiązek podatkowy
Osoby fizyczne składają organowi podatkowemu informację o posiadanych nieruchomościach i obiektach budowlanych w terminie 14 dni od dnia okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowego. Wysokość podatku ustala organ podatkowy w drodze decyzji, a jest on płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada.

Osoby prawne składają organowi podatkowemu do dnia 15 stycznia lub w terminie 14 dni od dnia powstania okoliczności powodujących powstanie obowiązku podatkowemu deklaracje na podatek od nieruchomości. Osoby prawne wpłacają podatek w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminie do dnia 15 każdego miesiącu.

Adam Bujalski, księgowy Tax Care
Jerzy Toczyński, Tax Care