Wyświetlacze o rozszerzonej przestrzeni barw

Najnowsze zdobycze technologiczne w dziedzinie pozyskiwania obrazów cyfrowych, systemów obróbki koloru, drukarek kolorowych i innych fotograficznych urządzeń wejścia/wyjścia, należy ocenić jako niezwykle satysfakcjonujące. Zarówno w uzyskiwanych rozdzielczościach, jak i w zakresie głębi odwzorowania kolorów, zanotowano znaczącą poprawę.

Standardowa przestrzeń barw zapewnia korzyść w postaci gwarancji wiernego odwzorowania koloru na wszystkich platformach cyfrowych i wszystkich urządzeniach – począwszy od pozyskania obrazu po efekt końcowy. Jako prosty przykład można wymienić aparat cyfrowy, który wykonuje zdjęcie, a następnie przesyła je do komputera, na którym uruchomiona została aplikacja do edycji obrazów. Z niej zdjęcie trafia do drukarki. W idealnej sytuacji na ekranie monitora oraz kolorowym wydruku użytkownik zobaczy obraz identyczny z oryginałem. Jednak standardowa przestrzeń barw o szerokim zakresie kolorów zawsze wymagała wyrafinowanego sprzętu i była spotykana tylko w profesjonalnych aplikacjach DTP, pre-press oraz środowiskach zarządzania kolorem.

Oczywiście istnieją też alternatywne przestrzenie barw, z ograniczonymi paletami kolorów, które zapewniają kompatybilność z szeroką gamą urządzeń konsumenckich. Najpopularniejszą z nich jest sRGB – standard zdefiniowany przez Międzynarodową Komisję Elektrotechniczną jako IEC61966-2-1. Rozwiązanie to przyjęło się w urządzeniach takich jak amatorskie aparaty cyfrowe, komputerowe systemy operacyjne, monitory komputerowe i drukarki przeznaczone do użytku domowego.

Specjalistyczne urządzenia do przetwarzania obrazów, użytkownicy przemysłowych 4-barwnych pras drukarskich oraz profesjonaliści branży DTP mają jednak znacznie większe wymagania i poszukują spójności w znacznie większej przestrzeni barw. Taką rozszerzoną gamą kolorystyczną jest Adobe RGB – propozycja firmy Adobe, która z czasem stała się standardem w branży profesjonalnej obróbki kolorów. Dzięki popularyzacji tego standardu, zgodność z przestrzenią barw Adobe RGB zapewnia kompatybilność z szeroką gamą zaawansowanych urządzeń do przetwarzania obrazów barwnych, aparatów, skanerów oraz systemów drukarskich. Jednak ze względu na surowe wymogi, zgodność z tym standardem była praktycznie niemożliwa do uzyskania dla większości wyświetlaczy elektronicznych: w cyfrowym łańcuchu brakowało jednego ogniwa.

Wyzwaniem technologicznym stało się opracowanie takiej technologii prezentacji obrazu, aby wyświetlacz był zgodny z przestrzenią barw Adobe RGB i tym samym zapewniał całkowitą zgodność efektu na wszystkich etapach przetwarzania kolorów. Początek łańcucha cyfrowego, za który można przyjąć np. pozyskiwanie obrazu, z powodzeniem dostosował się do wymogów Adobe RGB. Za standardem “nadążyły” również technologie wydruku. Teraz do stawki dołączyły wyświetlacze, dzięki wprowadzeniu do technologii prezentacji obrazu innowacyjnych rozwiązań firmy NEC-Mitsubishi.

Przestrzeń barw wyświetlacza CRT jest uzależniona od chromatyczności luminescencji każdego z zastosowanych w kineskopie fosforów, a więc czerwonego, zielonego i niebieskiego. Historycznie ekrany CRT były w stanie wyświetlić około 85% przestrzeni barw NTSC (zatwierdzonej przez amerykański National Television System Committee), definiującej jakie kolory mogą być prezentowane na ekranie telewizora. Największym problemem stojącym na przeszkodzie do uzyskania lepszych wyników było znalezienie zielonego fosforu, który równocześnie rozszerzałby przestrzeń barw i miał niewielką poświatę. 22-calowy monitor CRT firmy NEC-Mitsubishi - model RDF225WG - jest przykładem niezwykłego rozwoju w inżynierii materiałowej, dzięki któremu na rynek trafił wyświetlacz zgodny ze standardem Adobe RGB i równocześnie oferujący tradycyjne zalety kineskopów Diamondtron Natural Flat, takie jak doskonała geometria obrazu, ostrość oraz znakomita ergonomia. Kluczową innowacją otwierającą drogę do budowy tego monitora było właśnie znalezienie zielonego fosforu o niskiej poświacie, dzięki czemu możliwe było rozszerzenie przestrzeni barw reprodukowanych przez monitor do skali bardzo bliskiej standardowi Adobe RGB.

Model RDF255WG został przez NEC-Mitsubishi Electric Visual Systems z powodzeniem wprowadzony na rynek japoński i trafił do wymagających klientów z sektora pre-press. W Europie monitor ten jest dostępny wyłącznie na indywidualne zamówienia, gdyż rynek profesjonalnego przetwarzania kolorów prawdopodobnie skoncentruje się na wyświetlaczach LCD z rozszerzoną przestrzenią barw.

Wyświetlacz LCD z rozszerzoną przestrzenią barw, oparty na technologii podświetlenia ekranu diodami LED

Technologia LCD jako platforma wyświetlania obrazów jest obecnie – za sprawą doskonałej ergonomii, niskiego poboru mocy, oszczędności miejsca i ogólnie niskich kosztów posiadania - dominującą siłą na rynku monitorów. Teraz także użytkownicy monitorów LCD będą mogli korzystać z rozszerzonej przestrzeni barw, tradycyjnie “zastrzeżonej” dla sprzętu CRT. Wszystko za sprawą nowych odkryć technologicznych: podstawa działania wyświetlaczy LCD jest oparta na umieszczeniu jasnego źródła światła białego (z reguły wypełnionej rtęcią lampy fluorescencyjnej) za filtrami kolorowymi LC. Matryce filtrów LCD są cyfrowo przełączane aby ustawić przepuszczalność światła i w ten sposób utworzyć obraz. To właśnie tylne podświetlenie zawsze definiowało temperaturę kolorów i dostępną przestrzeń barw, która w monitorach LCD standardowo wynosiła około 75% spektrum NTSC. Jednak nowy typ podświetlenia tylnego, wykorzystujący diody LED generujące białe światło z rozszerzoną przestrzenią kolorów, pozwala teraz wyświetlić większy zakres barw. Co szczególnie ważne, podświetlenie LED umożliwia regulację punktu bieli, co w połączeniu z sensorem sprzężenia zwrotnego gwarantuje, że monitor podczas pracy przez cały czas utrzymuje zdefiniowane parametry. To rewolucyjne rozwiązanie zostało wdrożone przez NEC-Mitsubishi przy bliskiej współpracy z profesjonalistami związanymi z branżą przetwarzania kolorów. Teraz przestrzeń Adobe RGB może być wiernie odwzorowana na monitorze LCD!

Wyświetlacz LCD o rozszerzonej przestrzeni barw jest w zaawansowanym stadium rozwoju, a działające prototypy wskazują, że termin rozpoczęcia masowej produkcji takiego sprzętu nastąpi już w roku 2005. W międzyczasie NEC-Mitsubishi będzie prowadzić prezentacje tej supernowoczesnej technologii i przygotowywać się do długo wyczekiwanej premiery.